Epai baten atzean dagoen lan kopurua sumarioak duen bolumena ikusita egiazta daiteke, kasu honetan, Madrilen 1977an eskuin muturreko pistolariek burutu zuten Atochako abokatu laboralisten hilketarena. Emandako erruduntasun-epaiaren aldean, terroristen ingurukoek argi zuten aurretiaz beren epaia: auzipetuak errugabeak ziren, askatu egin behar ziren, eta pegatina soil batean laburbiltzen zuten.
Lan polizial eta judizial zorrotza ezinbestekoa da zigorra bidezkoa izan dadin. Alejandro Ruiz-Huertak, Atochako sarraskiaren ondoren bizirik atera zenak, gaur egun oihartzuna duen prozesuaren argiak eta itzalak kontatzen ditu.
Alejandro Ruiz-Huerta. Sumarioa
«Eskerrak eman nahi dizkiot Terrorismoaren Biktimen Memorialari biktima guztiak ikusarazteko egin duen ahaleginagatik.
Atochak, Ilargiak bezala, bere aurpegi ezkutuak, argiak eta itzalak izan zituen. 1977an atentatu kriminala gertatu zenetik, 2020ko azarora arte, non aske utzi zuten, irregulartasun ugariz inguratuta, zuzeneko erantzuleetako bat, hainbat aldiz justiziatik ihes egin ondoren, etengabeko itzalak egon dira ekintza judizialean.
Hasieran argi batzuk zeuden, inplikatuen atxiloketa azkarrak, garai hartan ohikoa ez zena. Eta judizio bat 1980an, nahikoa bidezkoa. 193 urteko kartzela zigorra ezarri zieten hiru arduradun zuzenei, baina 30 urte baino ezin zituzten bete, eta zigor txikiagoak hiltzaileen atzean zegoen Garraioaren Sindikatu Bertikaleko beste lau funtzionariori.
Hor daude Gómez Chaparro epailearena bezalako itzalak, zeinak, arauak alde batera utzita, inplikatuetako bat aske utzi baitzuen, eta honek ihes egiteko aprobetxatu zuen.
Hilketa eta terrorismoaren errudun izan ziren, beste delitu txiki batzuekin batera, eta prozesu demokratikoaren aurkako talde armatua osatzen zutela uste izan zen.
Arazoak egon ziren nahastuta egon zitezkeen eskuin muturreko pertsonaietako batzuek lekukotza eman zezaten. Epaileek eragotzi zuten.
Gu babesteko ere ez zen inolako segurtasunik izan, bizirik iraun genuenok funtsezko lekukoak baikinen.
Baina frankismoa aulkian esertzen zen lehen aldietako bat zen, eta, azkenean, esku-hartze judizial erratu eta ez oso argi batekin amaitu zen, 2020ko azken hilabeteetan, azken arduradunari askatasuna emateko, 14 urte baino ez baitzituen bete. Justiziarekiko ezinegon eta etsipen sakona eragin zigun, eta horrek guztiak, nire ustez, Espainiako zuzenbide-estatuari berari eragiten dio.»